"Het is gemakkelijk om van een land te houden dat beroemd is wegens chocolade en bier". Met die opener had de president de Bozar meteen op zijn hand. Daarna werd het ernstig: Obama ging terug in de geschiedenis en herinnerde het publiek aan de idealen van de Verlichting die in de 18e en 19e eeuw vorm kregen in Europa en daarna als basis dienden voor de jonge Verenigde Staten. Hij haalde het principe van Thomas Jefferson aan "that all men (and women) are created equal".
Over de Atlantische Oceaan heen delen we die waarden, zoals vrijheid, een representatieve regering, het recht van burgers om te leven zoals ze dat willen en instellingen die die rechten moeten garanderen, niet beknotten.
Al die tijd kwam dat niet vanzelf, maar werden die idealen aangevochten en uitgedaagd, recent tijdens twee wereldoorlog en de Koude Oorlog, herinnerde president die vanochtend nog om een begraafplaats voor Amerikaanse soldaten uit de Eerste Wereldoorlog in Waregem was.
Vandaag na de val van de Berlijnse Muur, de hereniging van Duitsland en de integratie van Oost- en Centraal-Europa in een democratisch model, is de verleiding om die vrijheden "for granted" te nemen, maar niets is minder waar, waarschuwde Obama.
"Oekraïne is geen ver-van-mijn-bedshow"
De president kwam daarna meteen terzake en wees meteen naar de crisis in Oekraïne en het optreden van Rusland daar. Ook in deze 21e eeuw proberen grote landen om kleine staten te terroriseren en met geweld de grenzen te wijzigen.
Obama riep de jongeren in Europa op omdat daar niet aan toe te geven, ook al is wat in Oekraïne gebeurt, geen echte bedreiging voor Amerika of andere landen. De annexatie van de Krim kan echter gevolgen hebben voor ons, voor Azië, Afrika en het Midden-Oosten en is dus wel degelijk onze zaak, zei hij.
Opnieuw komt het er op aan om vast te houden aan oude idealen zoals vrijheid, democratie, menselijke waardigheid en het recht van naties om eigen keuzes te maken. Obama merkte daarbij op dat de EU, de VS en de NAVO verenigde zijn tegen het Russische optreden en dat Moskou nu erg geïsoleerd staat. Nu meteen moeten we de Baltische staten, Polen en andere landen steunen, zei hij
Obama wuifde de kritiek van Rusland weg dat Kosovo eerder wel erkend werd en pareerde ook de kritiek op de VS-invasie in Irak (waar hij overigens tegen was). De strijd voor vrijheid in Tunis, Tripoli (de Arabische lente dus) en Kiev werd overigens niet opgezet door de VS, maar door lokale burgers, zei hij. Een militaire oplossing in Oekraïne sloot hij echter uit.
Opvallend was ook dat Obama ontkende dat er een nieuwe Koude Oorlog dreigde met Rusland. Dat land beschikt niet langer over een wereldwijde ideologie en een hecht blok van bondgenoten zoals de Sovjet-Unie eerder. Hij riep ook de Russische bevolking op om in te zien dat de "oude manier van doen" niet langer werkt of internationaal aanvaard wordt.
Als jonge burgers bereid zijn om te blijven opkomen voor hun idealen, zal vrijheid uiteindelijk triomferen over tirannie, besloot Obama zijn oproep. (vrt)
